100 Wskaźniki obrotowości

Wskaźniki obrotowości mówią jak szybko obracamy kapitałem obrotowym. Można je tworzyć dla wszystkich składników aktywów obrotowych i zobowiązań obrotowych, a także dla wszystkich składników aktywów trwałych i zobowiązań długoterminowych, tylko po co?

Wartościowe wskaźniki obrotowości dotyczą zapasów, należności z tytułu dostaw i usług oraz zobowiązań z tytułu dostaw i usług. Wzory na ich obliczenie są następujące:

a) obrotowość zapasów (w dniach):

OZap   = Zap / (KTow + KMat) x ilość dni w okresie      gdzie:    OZap – Wskaźnik   obrotowości zapasów    Zap – Wartość zapasów    KTow – Koszt   sprzedanych towarów i materiałów    KMat – Koszt   sprzedanych towarów i materiałów

Wzór nr 36 Wskaźnik obrotowości zapasów

Ilość dni w okresie zależy od tego dla jakiego okresu liczymy wskaźnik i wynosi:

Tabela nr 94 Ilość dni w okresie

b) obrotowość należności z tytułu dostaw i usług

ONalDU   = NalDU / S x ilość dni w okresie       gdzie:     ONalDU – Wskaźnik   obrotowości należności z tytułu dostaw i usług     NalDU  – Należności z tytułu dostaw i usług     S – Wartość sprzedaży z   podstawowej działalności

Wzór nr 37 Wskaźnik obrotowości należności z tytułu dostaw i usług

c) obrotowość zobowiązań z tytułu dostaw i usług

OZDU   = ZDU / (KTow + KMat + KU)   x ilość dni w okresie      gdzie:    OZDU – Wskaźnik   obrotowości zobowiązań z tytułu dostaw i usług    ZDU – Zobowiązania   z tytułu dostaw i usług    KTow – Koszt   sprzedanych towarów i materiałów    KMat – Koszt   sprzedanych towarów i materiałów    KU – Koszty usług   obcych

Wzór nr 38 Wskaźnik obrotowości zobowiązań z tytułu dostaw i usług

Proszę zwrócić uwagę na mianowniki wszystkich wskaźników obrotowości. Są one „dopasowane” do aktywów i zobowiązań, dla których liczony jest wskaźnik. W odniesieniu do należności jest to wartość sprzedaży podstawowej, w odniesieniu do zapasów wartość kosztów sprzedanych towarów i materiałów oraz wartość surowców i materiałów zużytych w procesie produkcji, w odniesieniu do zobowiązań z tytułu dostaw i usług są to koszty sprzedanych towarów i materiałów, surowców i materiałów zużytych w procesie produkcji oraz usług obcych zużytych w procesie produkcji. Można dyskutować, czy nie należy do mianownika ostatniego wskaźnika dodać pozostałych kosztów rodzajowych, które składają się po części z kosztów usług (np. ubezpieczenia, reklama, część kosztów wyjazdów służbowych), a w części z kosztów niematerialnych i pracowniczych (np. różnorodne ekwiwalenty, część kosztów wyjazdów służbowych). Niech każdy robi jak uważa za słuszne.

Waldemar Mierniczek

099 Wskaźniki płynności wyliczone dla CCC

a) Płynność III stopnia.

Informacje generowane przez wskaźniki płynności wyliczone za jeden rok są dla nas cenne, ponieważ informują, w jaki sposób spółka na bieżąco radzi sobie z płynnością. Te same wskaźniki obliczone na ostatni dzień roku o niczym istotnym nas nie informują, chociaż, jeżeli nie ma możliwości obliczenia wskaźników za okres, można z nich korzystać.

Modyfikujemy wzór podany w poprzednim poście:

PIII   = ((AOBRQn + AOBRQn-4)/2) / ((ZOBRQn +ZOBRQn-4)/2)    gdzie:    PIII – Wskaźnik   płynności III    AOBR – Aktywa   obrotowe    ZOBR – Zobowiązania   obrotowe    Qn – kwartał, na   którego ostatni dzień liczymy wskaźnik    Qn-4 – czwarty   kwartał liczony wstecz od kwartału, na którego ostatni  dzień liczymy wskaźnik

Wzór nr 32a Wskaźnik płynności III

Jeżeli chcemy policzyć wskaźnik płynności za rok od 1 stycznia do 31 grudnia 2012 r. to musimy skorzystać z danych ściągniętych z Internetu za IV kwartał 2012 r. i IV kwartał 2011 r. Dane na 31 grudnia 2011 r. traktujemy jak dane na 1 stycznia 2012 r. W ten sposób: IV kwartał 2012 r. = n, III kwartał 2012 r. = n-1, II kwartał 2012 r. = n-2, I kwartał 2012 r. = n-3, IV kwartał 2011 r. = n-4.

Problem pojawia się w momencie, kiedy chcemy policzyć wskaźniki dla kwartałów, dla których nie ma danych dla kwartałów n-4. W przypadku CCC są to kwartały: III 2009, II 2009, I 2009 i IV 2008. W takiej sytuacji mamy kilka wyjść:

1. Nie liczyć wskaźników i wpisać w tabeli „brak danych”,

2. Wyliczyć dla kwartałów, dla których brak danych, sezonowość danych na podstawie istniejących danych i na podstawie tych danych wyliczyć wskaźniki,

3. Wyliczyć wskaźniki dla okresów krótszych niż roczne, to znaczy: na koniec III kwartału 2009 za trzy kwartały, na koniec II kwartału 2009 za dwa kwartały, na koniec I kwartału 2009 za jeden kwartał, na koniec 2008 r. na 31 grudnia 2008 r., czyli na dzień.

Wybrałem trzecie rozwiązanie, bo chociaż wskaźniki za krótkie okresy mogą być zniekształcone z powodu sezonowości działalności CCC, to wydaje mi się, że przyjąłem najlepsze rozwiązanie z możliwych.

b) Płynność I stopnia.

PI = ((SPQn + SPQn-4)/2) / ((ZOBRQn +ZOBRQn-4)/2)    gdzie:    PIII – Wskaźnik   płynności I    SP – Środki pieniężne    ZOBR – Zobowiązania obrotowe    Qn – kwartał, na   którego ostatni dzień liczymy wskaźnik    Qn-4 – czwarty   kwartał liczony wstecz od kwartału, na którego ostatni dzień liczymy wskaźnik

Wzór nr 34a Wskaźnik płynności I

Wskaźnik został skorygowany w analogiczny sposób jak wskaźnik płynności I.

c) Kapitał obrotowy.

Wskaźnika nie modyfikujemy, gdyż nie jest dla nas istotne w jaki sposób spółka dawała sobie radę w przeszłości. Interesuje nas wielkość kapitału na koniec roku, przez co możemy ocenić perspektywę utrzymania przez spółkę płynności w przyszłości.

Płynność III stopnia w wysokości wahającej się wokół 2,00 to oznaka, że spółka dobrze radzi sobie z płynnością. Kapitał w obrocie na poziomie około 250 mln to też nieźle. Z wyliczonych wskaźników nie można wywnioskować, że spółka będzie miała jakieś trudności z utrzymaniem płynności w przewidywalnym okresie działalności.

Tabela nr 93 CCC Wskaźniki płynności

Waldemar Mierniczek

098 Wskaźniki płynności

W literaturze przedmiotu wśród współczynników płynności, które mają pokazywać zdolność jednostki do bieżącej spłaty zobowiązań mamy trzy żelazne pozycje, których wzory są następujące:

a) wskaźnik krótkookresowej płynności zwany wskaźnikiem płynności III (current ratio):

PIII   = AOBR / ZOBR    gdzie:    PIII – Wskaźnik   płynności III    AOBR – Aktywa   obrotowe    ZOBR – Zobowiązania   obrotowe

Wzór nr 32 Wskaźnik płynności III

b) wskaźnik szybkiej płynności zwany wskaźnikiem płynności II (quick ratio)

PII   = (AOBR – Zap – RMC) / ZOBR       gdzie:     PII – Wskaźnik   płynności II    AOBR – Aktywa   obrotowe    Zap – Zapasy    RMC – Rozliczenia   międzyokresowe czynne    ZOBR = Zobowiązania   obrotowe

Wzór nr 33 Wskaźnik płynności II

Jeżeli odejmiemy od aktywów krótkoterminowych zapasy i rozliczenia międzyokresowe czynne to pozostaną nam środki pieniężne, należności i aktywa przeznaczone do sprzedaży.

c) wskaźnik płynności I:

PI   = SP / ZOBR    gdzie:    PI – Wskaźnik   płynności I    SP – Środki pieniężne    ZOBR – Zobowiązania   obrotowe

 Wzór nr 34 Wskaźnik płynności I

Najbardziej wartościowym wskaźnikiem jest wskaźnik płynności II, który po oczyszczeniu aktywów krótkoterminowych z rozliczeń międzyokresowych czynnych, które są niepieniężne, gdyż dotyczą prawie w całości zaliczek, które już zostały zapłacone, oraz o zapasy, które mogą mieć cykl sprzedaży dłuższy niż wystarczający do dokonania szybkiej płatności, daje nam w miarę przyzwoity obraz o możliwości generowania bieżących strumieni pieniężnych.

Najmniej wartościowy wskaźnik płynności to wskaźnik płynności I, gdyż prawie nigdy tak się nie zdarza, że z powodów przedtem nieznanych powstaje nagle konieczność wydatkowania gotówki z dnia na dzień. Duże strumienie pieniężne powinny być planowane.

Wartość współczynników płynności jest różna dla każdej branży działalności gospodarczej. Będzie o tym jeszcze mowa.

Dobrym wskaźnikiem, który informuje o skali zagrożenia  utratą płynności jest kapitał w obrocie, czyli nadwyżka aktywów obrotowych nad zobowiązaniami krótkoterminowymi. Jest to jakby wskaźnik płynności I przedstawiony w postaci różnicy, a nie w postaci ilorazu:

KO   = AOBR – ZOBR       gdzie:    KO – Kapitał obrotowy    AOBR – Aktywa   obrotowe    ZOBR – Zobowiązania   obrotowe

Wzór nr 35 Kapitał obrotowy

Z danych ściągniętych w Internecie możemy policzyć wskaźniki płynności I i III oraz kapitał obrotowy. W następnym poście okaże się, że obliczając wskaźniki płynności będziemy musieli je zmodyfikować.

Waldemar Mierniczek