096 Rachunek przepływów pieniężnych (sprawozdanie z przepływów pieniężnych)
Rachunek przepływów pieniężnych powstał przy tym szczytnym założeniu, żeby pokazywał rzeczywiste przepływy środków pieniężnych, ponieważ informacje, że spółka generuje zyski nie świadczy o tym, że jest w dobrej kondycji finansowej. Zyski mogą być papierowe (np. z wyceny aktywów), spółka przeinwestowana, obciążona zbyt dużą kwotą odsetek do zapłacenia, co prostą drogą prowadzi do bankructwa.
Dla potrzeb rachunku przepływów pieniężnych podzielono działalność prowadzoną przez podmioty gospodarcze na trzy rodzaje:
1. Operacyjną, czyli generującą strumienie pieniędzy przez działalność operacyjną, oczywiście bez pozycji niepieniężnych, a więc bez amortyzacji środków trwałych oraz zmian w różnych kosztowych pozycjach niepieniężnych jak rezerwy i rozliczenia międzyokresowe przychodów i kosztów.
2. Inwestycyjną, czyli generującą strumienie pieniężne (powstające zarówno w procesie sprzedaży jak i zakupu) wydatkowane na rzeczowy majątek trwały, wartości niematerialne, aktywa finansowe, dywidendy otrzymane z jednostek zależnych i stowarzyszonych.
3. Finansową, czyli generującą strumienie pieniężne (w tym zapłacone odsetki i zrealizowane różnice kursowe) związane z pozyskiwaniem i spłatą kredytów, pożyczek, umów leasingu finansowego, strumienie pieniężne otrzymane z emisji własnych instrumentów kapitałowych (udziałów, akcji, obligacji na akcje, opcji na akcje).
Moim zdaniem szczytny cel tego przedsięwzięcia nie został osiągnięty, a rachunek przepływów pieniężnych stał się bilansem zmian sald bilansowych. Uwierzcie mi na słowo.
Trzeba także zdawać sobie sprawę, że pojęcie działalności operacyjnej stosowane dla potrzeb rachunku przepływów finansowych ma się nijak do pojęcia działalności operacyjnej stosowanego dla potrzeb bilansu. Ta sama uwaga dotyczy definicji działalności finansowej.
Spójrzmy na tabelę 84.
Tabela nr 84 Uporządkowane podstawowe dane finansowe – rachunek zysków i strat
Przepływy pieniężne sumują się, a więc dane są wewnętrznie spójne. Drugi (niższy) wiersz „sprawdzenie poprawności przepływów pieniężnych” informuje nas o tym, że dane dotyczące przepływów pieniężnych są danymi narastającymi kwartalnie. Nie przekształcałem ich w dane kwartalne ponieważ nie ma to żadnego praktycznego znaczenia.
Przepływy netto operacyjne falują i nie dają żadnej skumulowanej interesującej informacji, przepływy inwestycyjne są stale ujemne, co oznacza, że spółka znajduje się w permanentnym procesie inwestycyjnym. Jakie to ma dłuższe znaczenie dla kondycji finansowej spółki nie jesteśmy w stanie stwierdzić, tym bardziej, ze inwestuje głównie w grunty i budynki. Wartość przepływów netto działalności finansowej jest w przeważającej ilości okresów ujemna. Ponieważ spółka nie emituje nowych akcji (oprócz programu opcji pracowniczych na akcje) zaciąga nowe kredyty, których potężny wykaz można zobaczyć w jej sprawozdaniu finansowym.
Ponieważ dane dotyczące skumulowanych przepływów pieniężnych moim zdaniem nie generują żadnych przydatnych informacji finansowych nie będziemy się nimi więcej zajmować.
Waldemar Mierniczek