092 Metoda księgowości podwójnej, czyli w jaki sposób Rockefeller został bogaczem
Jak podają przekazy historyczne młody i biedny Rockefeller postawił suchą stopę w Stanach Zjednoczonych. Rozejrzał się dookoła. Biega i smród. Wszędzie pełno nędzarzy jakim i on był. „Przejdę się po nabrzeżu” pomyślał i jak pomyślał tak uczynił ponieważ nie miał zwyczaju zmieniać swoich postanowień. Brudne rodziny w łachmanach z workami na ramionach, gdzieniegdzie biedacy sprzedający chude potrawy: ziemniaki, parówki i kapustę. „Jak u mnie w Niemczech” pomyślał Rockefeller i zawstydził się, ponieważ ten rodzaj myślenia nie przybliżał go do celu, którym było zdobycie fortuny w Hameryce.
Nagle kątem oka dostrzegł w rynsztoku dosyć okazałego ziemniaka. Podniósł go na wysokość oczu i po krótkotrwałej lustracji doszedł do wniosku, że od tego ziemniaka rozpocznie swoje wiekopomne przedsięwzięcie. W głowie przebiegały mu cyfry biznesplanu, który tworzył na prędce. Nie wiedział tylko jaki rodzaj księgowości zastosować:
1. Księgowość bez ksiąg – Jeżeli w pierwszym dniu mojego przedsięwzięcia – myślał gorączkowo – spiszę mój majątek to będę miał zestawienie kapitału, z którym zaczynam interes. Jeżeli na koniec roku spiszę mój majątek po raz drugi i wycenię go, to będę wiedział ile zarobiłem przez ten rok. Wystarczy inwentarz na początek i na koniec roku obrotowego. Eeeee! – to zbyt proste …
2. Księgowość jednostronną – Zapiszę w księdze wszystkie swoje przychody i wydatki, to będę wiedział na koniec roku ile zarobiłem! W taki sposób będą w XXI wieku Polacy prowadzić księgi przychodów i rozchodów. Eeeeeee! – to głupie …
3. Księgowość dwustronną polegająca na tym, że każdą operację gospodarczą zapisujemy w dwojaki sposób: jako posiadany majątek (aktywa, strona winien) i jako źródła finansowania majątku (kapitał własny i obcy (kredyty, pożyczki, leasing finansowy, zobowiązania)) …
Księgowania
1. Jako człowiek ambitny Rockefeller wybrał trzecie rozwiązanie, popatrzył na ziemniaka, wyciągnął z kieszeni księgę handlową i zaksięgował:
Po stronie majątku: materiały 0,01 USD, po stronie źródeł finansowania: kapitał zakładowy 0,01 USD.
2. Wieczorem Rockefeller dosiadł się do wielkich ognisk palonych przez bezdomnych i upiekł w popiele swojego ziemniaka, ale nie zjadł go, chociaż głód skręcał mu kiszki, sprzedał innemu głodnemu za 0,02 USD. Operację sprzedaży ziemniaka zapisał:
Po stronie majątku: środki pieniężne 0,02 USD i materiały – (minus) -0,01, po stronie źródeł finansowania: zysk ze sprzedaży 0,01 USD.
3. Następnie za posiadane dwa centy zakupił dwa surowe ziemniaki, które zaksięgował:
Po stronie majątku: materiały 0,02 USD, środki pieniężne -0,02 USD, po stronie źródeł finansowania nic nie zaksięgował, ponieważ wielkość źródeł finansowania nie zmieniła się.
4. Słaniając się z głodu ze ślinką cieknącą spomiędzy spiekłych warg Rockefeller odczekał nad ogniskiem, aż jego dwa ziemniaki upiekły się w popiele, a potem sprzedał jednego ziemniaka księgując:
Po stronie majątku: środki pieniężne 0,02 USD, materiały – (minus) 0,01 USD, po stronie źródeł finansowania zysk ze sprzedaży 0,01 USD.
5. Drugiego ziemniaka zjadł wypłacając sobie niejako dywidendę w naturze i poszedł spać. Ale zanim poszedł spać zaksięgował:
Po stronie majątku: materiały – (minus) 0,01 USD, źródła finansowania: dywidendy wypłacone 0,01 USD.
6. Następnego dnia Rockefeller obudził się i prostując połamane kości zaklął: „do niczego taki biznes, trzeba przyspieszyć kroku”. Pożyczył Dolara, kupił 100 ziemniaków, upiekł w popiele ogniska i sprzedał. Wieczorem oddał pożyczonego dolara i 30 centów odsetek (potworne oprocentowanie), kupił sobie pizzę za 3 centy (bo nie mógł już patrzeć na ziemniaki) i poszedł spać. Najpierw jednak zaksięgował:
a) w momencie otrzymania pożyczki:
Po stronie majątku: środki pieniężne 1,00 USD, po stronie źródeł finansowania: kredyt 1,00 USD.
b) w momencie zakupu ziemniaków:
Po stronie majątku: materiały 1,00 USD, środki pieniężne – (minus) 1,00 USD.
c) w momencie sprzedaży ziemniaków:
Po stronie majątku: środki pieniężne 2,00 USD, materiały – (minus) 1,00 USD, po stronie źródeł finansowania zysk 1,00 USD.
d) w momencie oddania długu i odsetek od długu:
Po stronie majątku: środki pieniężne – (minus) 1,30 USD, po stronie źródeł finansowania: kredyt – (minus) 1,00 USD, zysk – (minus) 0,30 USD
e) w momencie zakupu pizzy:
Po stronie majątku: środki pieniężne – (minus) 0,03 USD, po stronie źródeł finansowania: wypłata dywidendy – (minus) 0,03 USD.
Następnego dnia Rockefeller musiał zrezygnować z pieczenia ziemniaków w ogniskach biedaków, gdyż pogonili go, wstrętnego spekulanta i kapitalistę żywiącego się ich krwią. Krzyczeli za nim: „Sam sobie rozpal ognisko, jeżeli chcesz z niego czerpać korzyści i zarabiać na naszej biedzie.” Jak powiedzieli tak zrobił. Zmodyfikował swoje księgi handlowe w ten sposób, że od następnych operacji wyodrębnił rachunek zysków i strat. Ale to już inna bajka.
Dokonując pierwszych księgowań Rockefeller czynił to niejako na trzech poziomach:
i) operacji gospodarczej,
ii) kont i ksiąg rachunkowych, oraz
iii) bilansu.
Językiem rachunkowości można to przedstawić tak:
a) na poziomie operacji gospodarczych:
Tabela nr 81 – Rockefeller poziom operacji gospodarczych
b) na poziomie kont i ksiąg rachunkowych:
Tabela nr 82 – Rockefeller poziom kont i ksiąg rachunkowych
c) na poziomie bilansu:
Tabela nr 83 – Rockefeller poziom bilansu
Waldemar Mierniczek