004. Cienie

Nie tylko korpusy świec mają znaczenie, także cienie, ich długość lub ich brak mogą być istotne dla oceny trendów rynkowych. Długie cienie świadczą o niezdecydowaniu  inwestorów, którzy dokonują transakcji po różnych cenach, mocno odbiegających od cen otwarcia i zamknięcia.

Pomocne przy analizie świec i ich cieni będzie zdefiniowanie w kolumnach excela długości cieni:

Tabela nr 5 POLNORD Cienie

Możesz otworzyć/ściągnąć plik w formacie xls: POLNORDCieniexls.

Kolumny G, H, I, O i P zostały zdefiniowane w poprzednich postach bloga. Definiujemy długość cieni:

V – górny cień białej świecy – =JEŻELI(+G4=PRAWDA;+C4-E4;FAŁSZ),

W – górny cień czarnej świecy – =JEŻELI(+H4=PRAWDA;+C4-B4;FAŁSZ),

X – górny cień doji – =JEŻELI(+I4=PRAWDA;+C4-B4;FAŁSZ),

Y – dolny cień białej świecy – =JEŻELI(+G4;+B4-D4;FAŁSZ),

Z – dolny cień czarnej świecy – =JEŻELI(+H4=PRAWDA;+E4-D4;FAŁSZ),

AA – dolny cień doji – =JEŻELI(+I4=PRAWDA;+B4-D4;FAŁSZ).

Tylko jedna z kolumn V, W i X wykazuje wartość, dwie pozostałe wykazują „FAŁSZ”, jeżeli jest inaczej, to znaczy, że wzory są błędne. Ta sama zasada dotyczy kolumn Y, Z i AA.

Po tym wstępie możemy wyznaczyć białe marubozu i czarne marubozu. Marubozu to wysoka (długa) świeca bez cieni (można powiedzieć, że jest to świeca bezcienna).

Tabela nr 6 POLNORD Marubozu i Formacje zatrzymania

Możesz otworzyć/ściągnąć plik w formacie xls: POLNORDCieniexls.

Definiujemy marubozu:

AB – białe marubozu – =ORAZ(+O5=PRAWDA;+V5=0;+Y5=0),

AC – czarne marubozu – =ORAZ(+P5=PRAWDA;+W5=0;+Z5=0).

Uwaga: ponieważ wzory wyznaczające marubozu odwołują się do kolumn, w których wyznaczono długie świece, mogą być wyznaczone począwszy od wiersza nr 5. Na wykresie nie znajduje to odzwierciedlenia ponieważ wykres zaczyna się od wiersza nr 1198.

O formacjach zatrzymania pisze  Nison w przytoczonej na wstępie blogu książce. Formacja zatrzymania hossy pojawiająca się na niskich poziomach cenowych zapowiada hossę (polska nazwa nieprawidłowo sugeruje, że zatrzymuje hossę), natomiast formacja zatrzymania bessy zapowiada spadki (polska nazwa nieprawidłowo sugeruje zatrzymanie bessy). Oczywiście nie będziemy się tu zajmować wyznaczaniem niskich lub wysokich poziomów cenowych, od tego są bardziej skomplikowane programy i wzory. My identyfikujemy formację (świecę o zadanych parametrach), a zadaniem inwestora jest zinterpretowanie, czy ma ona znaczenia czy nie, biorąc pod uwagę także informację o tym, czy poziom cenowy jest niski, czy wysoki.

AD – formacja zatrzymania hossy – =ORAZ(+O5=PRAWDA;+Y5=0;+V5>0),

AE – formacja zatrzymania bessy – =ORAZ(+P5=PRAWDA;+W5=0;+Z5>0).

Uwaga: ponieważ wzory wyznaczające formacje zatrzymania odwołują się do kolumn, w których wyznaczono długie świece, mogą być wyznaczone począwszy od wiersza nr 5. Na wykresie nie znajduje to odzwierciedlenia ponieważ wykres zaczyna się od wiersza nr 1198.

Długość cieni ma znaczenie w świecach wysokiej fali (świecach na wysokich nogach). Są to świece o obydwu długich cieniach. Dla potrzeb niniejszego blogu przyjęto, że długim cieniem możemy nazwać cień, którego długość wynosi co najmniej 3% ceny otwarcia.

Tabela nr 7 POLNORD Świece wysokiej fali

Możesz otworzyć/ściągnąć plik w formacie xls: POLNORDCieniexls.

Definiujemy świece wysokiej fali: 

AF – biała świeca wysokiej fali – =ORAZ(+G4=PRAWDA;+V4>3%*B4;+Y4>3%*B4),

AG – czarna świeca wysokiej fali – =ORAZ(+H4=PRAWDA;+W4>3%*B4;+Z4>3%*B4),

AH – doji wysokiej fali – =ORAZ(+I4=PRAWDA;+X4>3%*B4;+AA4>3%*B4).

Spójrzmy co wyszło z naszych obliczeń:

Wykres nr 6 POLNORD Cienie

Na pierwszy rzut oka widać, że większość zidentyfikowanych przy pomocy excela formacji zatrzymania ma zbyt krótkie korpusy. Zostało to spowodowane wyznaczeniem zbyt niskich współczynników dla wysokich świec (5%) i długich świec (4%). Współczynniki te sprawdziły się dla kursów akcji PZU przy wartości jednej akcji przewyższającej 300,00 zł, natomiast okazały się zbyt niskie dla akcji POLNORD-u o wartości jednej akcji 6,00 zł – 8,00 zł. Powyższy wykres ilustruje zasadę, że dla każdego papieru wartościowego współczynniki powinny zostać wyznaczone indywidualnie.

Świeca nr 1 nie jest formacją zatrzymania hossy ponieważ jej cena otwarcia różni się minimalnie od ceny minimalnej.

Po tych wstępnych rozważaniach dotyczących świec można już przejść w następnym poście do definiowania za pomocą excela właściwych formacji świecowych.

Waldemar Mierniczek