108 Dźwignie i koszt kapitału
Bardzo popularne teorie dotyczą dźwigni oraz kosztu kapitału. To nie to samo. Obie teorie ocierają się o wskaźniki zyskowności i wskaźniki zadłużenia.
a) teoria kosztu kapitału stara się porównać zysk osiągnięty przy pomocy różnych metod pozyskiwania kapitału, a to: emisja akcji, emisja obligacji zamiennych na akcje, emisja obligacji, kredyty, kredyty kupieckie, umowy leasingowe itd. Wyliczenie kosztu kapitału ma pomóc właścicielom spółek (a nie inwestorom w instrumenty finansowe) przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych dotyczących wyboru najbardziej korzystnej metody powiększenia kapitału. Wyliczenia kosztu kapitału pozwalają inwestorom ocenić prawidłowość polityki zarządów spółek.
Nie będziemy się tu zajmowali teorią kosztu kapitału.
b) teoria dźwigni dzieli uzyskane zyski na dwie części: pozyskane dzięki dźwigni operacyjnej (z działalności operacyjnej) oraz dzięki dźwigni finansowej (z działalności finansowej). Obie dźwignie tworzą dźwignię łączną. Istnieje szereg mniej lub bardziej skomplikowanych wzorów na wyliczenie dźwigni. Zastosujemy najprostsze.
DO = S / KOP gdzie: DO – dźwignia operacyjna S – przychody ze sprzedaży KOP – Koszt własny sprzedaży + pozostałe przychody i koszty operacyjne |
Wzór nr 49 Dźwignia operacyjna – wzór zmodyfikowany
Wyliczona w ten sposób dźwignia operacyjna jest niczym innym jak tylko inną postacią operacyjnego. Jeżeli zysk operacyjny = 5%, to nasza zmodyfikowana dźwignia operacyjna = 1,05.
Dźwignię finansową opiszemy następującym wzorem:
DF = (1 + ZysNK) / (1+ ZysNA) gdzie: DF – dźwignia finansowa ZysNK – zyskowność netto kapitałów własnych ZysNA – zyskowność netto aktywów |
Wzór nr 50 Dźwignia finansowa – wzór zmodyfikowany
Wzór na dźwignię finansową to nic innego jak znany z modelu Du Ponta stosunek ROE (zyskowność kapitałów) do ROI (rentowność aktywów).
Z obu dźwigni liczymy dźwignię łączną.
DL = DO x DF gdzie: DL – dźwignia łączna DO – dźwignia operacyjna DF – dźwignia finansowa |
Wzór nr 51 Dźwignia łączna – wzór zmodyfikowany
Waldemar Mierniczek